Het correct gebruiken van QR-codes: regels, maten en tips voor optimale scanbaarheid

QR-codes zijn tegenwoordig overal te vinden: van verpakkingen en flyers tot websites en evenementen. Het correct ontwerpen en toepassen van een QR-code is essentieel om ervoor te zorgen dat deze gemakkelijk gescand kan worden, ongeacht de omstandigheden. In dit artikel leer je alles over de technische aspecten, zoals minimale maten, complexiteit, en manieren om je QR-code eenvoudiger en effectiever te maken. Wil je eerst meer weten over wat een QR-code precies is en hoe het werkt? Bekijk dan mijn eerdere artikel.

Begrijpen van QR-code complexiteit

De complexiteit van een QR-code wordt bepaald door het aantal tekens (data) dat in de code wordt opgeslagen. Hoe meer informatie je in een QR-code stopt, hoe meer kleine blokjes (modules) de code bevat. Een module is het kleinste vierkantje in een QR-code dat zwart of wit is. Deze modules vormen samen het raster dat de informatie bevat.

Hoe modules werken in QR codes

Modules zijn de bouwstenen van een QR-code en geven de opgeslagen data weer in een visueel patroon. Hoe meer modules een QR-code bevat, hoe groter de code moet zijn om scanbaar te blijven. Een QR-code met meer modules bevat doorgaans meer data, zoals langere URL’s of extra informatie. Tools zoals QR-code generators (bijvoorbeeld QR Code Monkey of Unitag) geven vaak aan hoeveel modules een QR-code bevat en hoe complex deze is.

Voorbeelden van QR-code complexiteit

• Korte URL: website.nl

  • Minder complex en gemakkelijk scanbaar, met slechts 21x21 modules.

• Lange URL: https://www.website.nl/pagina?utm_source=campagne

  • Zeer complex, met bijvoorbeeld 33x33 modules, wat een grotere code vereist.

Voorbeelden van modules en groottes/formaten

• Een eenvoudige QR-code met 21x21 modules kan een minimale grootte van 2,5 cm hebben voor visitekaartjes.

• Een complexe QR-code met 33x33 modules moet minimaal 4 cm groot zijn om goed gescand te worden.

• Voor hele complexe QR-codes (bijvoorbeeld 177x177 modules) moet je denken aan grootformaat toepassingen zoals banners.

Tip: Maak de QR-code simpeler/eenvoudiger

Om de complexiteit te verminderen:

1. Gebruik een korte URL: Bijvoorbeeld website.nl in plaats van de volledige link.

2. Redirects: Maak een eenvoudige URL zoals website.nl/actie die bezoekers doorverwijst naar een specifieke landingspagina.

3. URL-verkorters: Gebruik online diensten zoals Bitly of TinyURL om een lange URL te verkorten. Hierdoor blijft de QR-code klein en scanbaar.

Minimale grootte (in cm) van een QR-code

De minimale grootte van een QR-code is direct afhankelijk van de hoeveelheid data die erin staat en de afstand waarvan deze gescand wordt.

Basisregel voor de grootte

• 10 modules per centimeter: Voor elke module in de QR-code moet er minimaal 1 millimeter ruimte zijn. Dit betekent dat een eenvoudige QR-code met 21 modules minimaal 2,1 cm groot moet zijn.

• Afstand tot de scanner: Een vuistregel is dat de grootte van de QR-code ten minste 1/10e van de scanafstand moet zijn. Voor een afstand van 1 meter is een code van minimaal 10 cm nodig.

Specifieke richtlijnen

• Visitekaartjes: QR-codes op visitekaartjes moeten minimaal 2,5 x 2,5 cm zijn. Houd rekening met een scanafstand van 20-30 cm.

• Posters: QR-codes op posters die vanaf 1-2 meter gescand worden, moeten minimaal 10 x 10 cm groot zijn.

• Banners: Voor banners op grotere afstanden van 5 meter of meer, overweeg QR-codes van minimaal 25 x 25 cm.

• Digitale weergave: Op een scherm kunnen QR-codes kleiner zijn, zolang ze scherp blijven en contrastrijk zijn.

Foutcorrectie levels van QR codes

QR-codes maken gebruik van foutcorrectie om scanbaarheid te garanderen, zelfs als een deel van de code beschadigd is of wordt geblokkeerd.

• Level L (7%): Kan tot 7% fouten compenseren. Geschikt voor eenvoudige QR-codes zonder decoratie.

• Level M (15%): Kan tot 15% fouten corrigeren. Ideaal voor QR-codes in drukwerk.

• Level Q (25%): Geschikt voor codes met lichte obstructies, zoals een klein logo.

• Level H (30%): Hoogste foutcorrectie, geschikt voor complexe designs of QR-codes die onder zware omstandigheden worden gebruikt, zoals buiten.

Mag je een witte of gekleurde QR-code gebruiken?

Het gebruik van een witte of gekleurde QR-code is mogelijk, maar vereist zorgvuldigheid:

• Hoog contrast is essentieel: Een witte QR-code werkt alleen op een zeer donkere achtergrond. Kies kleuren die een groot verschil in helderheid bieden.

• Geen kleurverlopen: Verloopkleuren verminderen de scanbaarheid. Gebruik effen kleuren voor zowel de QR-code als de achtergrond.

• Test uitgebreid: Zorg ervoor dat de gekleurde QR-code op verschillende apparaten wordt getest.

• Gebruik geen metallic kleuren: Reflecterende kleuren kunnen de scanbaarheid sterk beïnvloeden.

QR-codes in AR en VR

QR-codes kunnen worden gebruikt als toegangspoorten naar augmented reality (AR) of virtual reality (VR)-ervaringen. Voorbeelden:

• AR-productinformatie: Een QR-code op een verpakking die een 3D-model van het product toont.

• VR-tour: Een QR-code op een brochure die een virtuele tour door een locatie start.

Praktische richtlijnen die je kunt aanhouden

Absolute must: Wat je altijd zou moeten doen

Hieronder vallen de belangrijkste richtlijnen die essentieel zijn om te zorgen dat de QR-code correct werkt. Als je deze niet volgt, zal de scanbaarheid waarschijnlijk falen.

• Hoog contrast: Gebruik een donkere QR-code op een lichte achtergrond.

• Veilige marge: Laat voldoende witruimte ("quiet zone") rondom de QR-code vrij. Voor een QR-code van 5x5 cm is minimaal 0,5 cm marge nodig.

• Geen vervorming: QR-codes moeten vlak en zonder vouwen worden weergegeven.

• Minimale grootte: Zorg dat de grootte van de QR-code past bij de afstand waarop deze gescand wordt.

Niet verplicht maar wel aanbevolen regels

Deze richtlijnen vergroten de kans dat de QR-code onder verschillende omstandigheden goed gescand kan worden, ook al zijn ze niet strikt noodzakelijk.

• Rustige achtergrond: Vermijd patronen achter de QR-code.

• Test je QR-code: Probeer verschillende apparaten en omstandigheden.

• Geen kleurverlopen: Gebruik effen kleuren in je ontwerp.

• Gebruik dynamische QR-codes: Dit maakt latere aanpassingen mogelijk.

Niet altijd van toepassing, maar wel slim om te weten

Deze richtlijnen zijn relevant voor minder vaak voorkomende situaties of geven extra inzichten voor specifieke toepassingen.

• Stickers en reflecties: Pas op met hoogglans stickers of QR-codes op glas. Gebruik matte afwerking om reflecties te vermijden.

• Gekleurde QR-codes: Kies effen, contrastrijke kleuren zonder reflectie.

• Logovrije QR-codes: Hoewel een logo integreren mogelijk is, verhoogt dit de kans op fouten.

• QR-codes in de buitenlucht: Zorg voor UV-bestendige prints en test op leesbaarheid in fel zonlicht.

Checklist voor QR-code ontwerp

Een handige checklist die ik zelf ook gebruik bij het maken van een QR-code is:

• Is de code groot genoeg voor de beoogde afstand?

• Heeft de code voldoende contrast?

• Is er een veilige marge rondom de code?

• Zijn kleuren getest op verschillende apparaten?

• Is de URL kort of verkort?

• Is de code foutcorrectie ingesteld op de juiste omstandigheden?

• Is de code getest onder realistische gebruiksomstandigheden?

Conclusie

Het ontwerpen van een goede QR-code vereist aandacht voor details zoals complexiteit, grootte en scanbaarheid. Door deze richtlijnen en tips te volgen, kun je ervoor zorgen dat jouw QR-codes altijd betrouwbaar werken en gemakkelijk te scannen zijn. Of je nu een flyer, een poster of een digitale presentatie maakt, een goed ontworpen QR-code is een onmisbaar hulpmiddel om de interactie met jouw doelgroep te versterken.