6921 TP Duiven
Het is een vraag waar heel veel logodesigners nu mee te maken krijgen. Gaat AI software logodesigners vervangen of versterken. AI software zoals generators zijn nu al enorm krachtig. Wellicht heb je al wat filmpjes voorbij zien komen waar binnen enkele seconden afbeeldingen gegenereerd kunnen worden op basis van een simpele prompt. (een stukje tekst dat AI software gebruikt om de afbeelding te kunnen genereren). Maar hoe goed is deze AI software in het ontwerpen van logo's voor bedrijven?
Op deze pagina zal ik het vaak hebben over een AI generator. Heel simpel gezien is het een stukje software, vaak online, waar je door middel van een commando deze software afbeeldingen kunt laten maken. Deze afbeeldingen kunnen foto's, illustraties en designs zijn. Bijvoorbeeld een profielfoto, een lijntekening van een leeuw of een logodesign.
Een prompt is eigenlijk niets anders dan een commando of een regel tekst met instructies voor de AI software. Binnen de prompt activeer je de software en geef je trefwoorden mee waaraan de software moet voldoen. Bijvoorbeeld: '/create maak een logodesign van een leeuw die brult'. Nu is deze prompt even heel simpel. Hoe gedetailleerde de prompt, des te beter het resultaat.
Alles dat invloed kan hebben op het ontwerp. Kleur, vorm, stijl maar zelfs details van het ontwerp. Als we verder gaan op het gebruikte voorbeeld hierboven 'een logo design van een leeuw die brult', dan kan je daarbij aangeven of hij rechts, links of naar voren moet kijken. Gaat het om het gezicht of het hele lichaam, lopend / staand of liggend?. Welke details wil je zien in de manen, wat is het idee van de ogen, tanden, wat is het idee over de stijl, moet dit realistisch zijn of een getekende stijl? Zoals je begrijpt zijn er veel details die je kan toevoegen om de uitkomst te beïnvloeden.
Laten we beginnen met, wie ben ik? Ik ben al sinds 2009 een logodesigner voor beginnende en kleine bedrijven, waarbij ik voor al mijn klanten unieke en op maat gemaakte logo's ontwerp. Mijn markt en doelgroep is breed, van kappers tot bouwbedrijven, technische bedrijven, webshops en therapeuten. Met ruim 15 jaar ervaring in logodesign ken ik het vak en deze markt door en door en dit maakt het voor mij enorm interessant om deze nieuwe innovatie te kunnen beoordelen.
Natuurlijk moeten we kijken naar verschillende aspecten voordat we echt goed kunnen oordelen welke impact AI heeft op de designwereld. De aspecten die we gaan onderzoeken zijn
Ik heb ruim de tijd genomen om te kijken naar verschillende AI generators zoals Midjourney, Adobe FireFly, DALL-E, Leonardo en Flair. Natuurlijk zijn er nog veel meer en kunnen we ze helaas niet allemaal testen, maar deze partijen zijn op dit moment het populairst. Ik heb de creativiteit van de output kunnen zien en beoordelen en naar mijn mening is het resultaat nog erg wisselend.
AI generators zijn voornamelijk goed in het maken van geïllustreerde en gedetailleerde mascotte-logo's. Bijvoorbeeld een logo met een leeuw, landschap of portret als symbool van het logo. Maar er zijn natuurlijk veel meer soorten logo's, zoals typografische logo's, monogrammen (letterlogo's), logo's met abstracte symbolen en bij dit soort type logo's is er helaas bij AI generators weinig diversiteit en uniekheid te vinden.
Zelf ben ik daarom nog niet echt onder de indruk van AI gegenereerde logo's. Je ziet al snel dat veel logo's op elkaar lijken en dezelfde soort technieken en stijlen hebben. Zelfs als je meerdere keren genereert zie je dat alles op elkaar blijft lijken. Heel subtiel is er een kleurtje, vormpje of een hoekje anders. Nu kun je natuurlijk de creativiteit van de AI generator behoorlijk verbeteren met een betere prompt en hiermee een bepaalde stijl of voorkeur mee te geven, maar het mist naar mijn mening 1 essentieel onderdeel.
Het bouba/kiki-effect is een mentale associatie tussen bepaalde spraakklanken en bepaalde visuele vormen. Het werd voor het eerst gedocumenteerd in 1929 door Wolfgang Köhler, wiens experimentele deelnemers op consistente wijze onzinwoorden aan vormen koppelden. Het laat zien hoeveel onbewuste factoren impact hebben op de ontwerpverwachtingen in o.a. logodesign en dat je soms zelfs de manier waarop een bedrijfsnaam klinkt moet meenemen in je ontwerpkeuzes. Dit, naast nog enkele andere aspecten, is iets dat AI nog niet kan meenemen in de gegenereerde ontwerpen.
Elke ervaren logoontwerper weet dat een logo design niet simpelweg een vormpje en een kleurtje is. Tijdens een gesprek met een klant ben je bezig met alle toepassingen van het logo, het verhaal achter het bedrijf, de mensen en hun mentaliteit, de manier van communiceren, welke emotie het bedrijf moet uitstralen en welke strategie en branding er moet worden toegepast. Dit zijn dingen die de ontwerper allemaal meeneemt en vertaald in het ontwerp.
Het is erg lastig tot bijna onmogelijk om al deze punten te vertalen naar één prompt die vervolgens alles goed interpreteert. Bijvoorbeeld: Als je AI generator vraagt om een warm en zacht logo te maken, zal dit bijna alleen reflecteren in de kleur van het logo of ze zullen heel snel cliché elementen gebruiken zoals een zon of een tropische look, terwijl zoveel meer aspecten zoals het lettertype, gebruik van specifieke vormen, hoeken en verhoudingen hier impact op kunnen hebben. Doordat AI generators deze elementen nu nog missen en/of niet goed toepassen, beperkt dit zich zeker de creativiteit en gewenste resultaat.
Uniekheid in logodesign is heel belangrijk. Je wilt immers niet een logodesign opleveren die lijkt op de concurrentie van jouw klant. Hier zie je al snel een probleem omdat je in je prompt naar de AI generator niet goed kan zeggen, maak een uniek logo en voorkom dat je lijkt op a/b en c. Dus het blijft een risico en je zult zelf altijd achteraf nog je concurrentieonderzoek moeten blijven doen.
Als het gaat om uniekheid is het redelijk 50/50. De resultaten hangen heel erg af van welke AI tool je gebruikt. Maar ook daar heb je soms een heel mooi design met heel veel details, maar ook ineens een heel saai logo met te weinig details. Daarbij zijn sommige logo's veel te gedetailleerd, waarbij elke logodesigner weet dat deze details wegvallen zodra je logo verkleint, dit geeft natuurlijk een verkeerde reflectie op de toepassing van het logo en dat neemt de AI software niet mee.
Zodra je dus echt een uniek logo wilt hebben zul je de prompt heel uitgebreid moeten beschrijven, waarin je aangeeft wat je wilt. Denk hierbij aan kleur, stijl, vorm, elementen die wel of niet erin mogen komen, hoeveelheid details, effecten zoals shaduws etc. Al met al merk ik dat je erg veel moeite moet stoppen in deze prompt waarbij het probleem is, dat deze lange ingewikkelde prompt daarna ervoor zorgt dat AI generators toch elke keer dezelfde soort logo's genereren.
Dus hoe korter de prompt, des te unieker de concepten, maar vaak in mindere kwaliteit. Hoe langer de prompt, des te beter het ontwerp, maar des te minder uniek zodra je verschillende concepten wilt zien.
In deze categorie van de beoordeling kan ik heel kort en krachtig zijn. Nee. Overduidelijk niet. Maar laten we eerlijk zijn, de techniek gaat zo snel, dat wellicht dit binnen een korte tijd al stukken beter is. Maar op dit moment hebben AI generators veel technische problemen.
Veel AI genererators genereren helaas geen vector logo's, slechts platte afbeeldingen in JPG of PNG formaat. Hierdoor is de kwaliteit niet optimaal en niet goed bruikbaar voor o.a. drukwerk. Daarbij zijn vaak de gegenereerde logo's van lage resolutie. Zodra je het logo wilt schalen/vergroten, zie je dus direct kwaliteitsverlies.
Deze platte afbeeldingen zijn daarbij ook niet gelaagd. Of te wel, het logo bestaat niet uit verschillende losse elementen die losstaand van elkaar gebruikt kunnen worden voor extra huisstijl elementen en bijvoorbeeld (video) animaties.
Logo's die uitsluitend gebruikt worden op websites, zoals een webshop, willen het liefst een liggende logo hebben, omdat deze beter passen in een menubalk van het webdesign. Veel AI generators geven alleen vierkante en staande logo's. Helaas is deze verhouding lastig te gebruiken in webshop-templates waardoor deze gegenereerde logo's verkeerd en/of te klein worden weergegeven. Daarbij heb je dus altijd weer een designer nodig om eventueel deze vierkant genegeerde logo's om te bouwen naar een liggende versie, als dit überhaupt een mogelijkheid is.
Denk hierbij aan bepaalde kleurcodes, lettertypes, formaat en/of aspect ratio. Het is dus vaak een 'you get what you get' scenario. Als logodesigner denk je ook na over de toepassingen van het logo. Waar wordt het overal getoond en een website is natuurlijk een groot onderdeel ervan. Je wilt als designer naast een mooi logo design ook een eerste stap zetten in een algehele huisstijl voor het bedrijf. Ervaren logodesigners kiezen daarom steeds vaker voor een lettertype dat ook gemakkelijk gebruikt kan worden in webdesigns. Hiervoor worden vaak Webfonts gebruikt zoals Google Webfonts. Echter is het voor de meeste AI generators onmogelijk om aan te geven dat ze deze fonts moeten gebruiken.
Logo's zijn responsive. Daarmee bedoelen we dat een logo die klein wordt weergegeven, zoals een avatar of app icoon, eerder een gestileerde symbool gebruikt van het logo, terwijl een logo op een rollbanner alle details kunnen bevatten. Hierbij is het wel heel belangrijk dat alle versies van het logo dezelfde stijl hebben en van elkaar zijn afgeleid. Helaas geeft elke export net weer andere resultaten en stijlen.
Natuurlijk kun je met een goed uitgeschreven prompt heel ver komen en wellicht enkele van bovenstaande punten verbeteren, maar het zal niet haalbaar zijn om al deze punten op te behalen. Bij elke ervaren logodesigner zijn dit punten die standaard wel meegenomen en geleverd worden en hierdoor is mijn oordeel erg duidelijk.
Veel punten in deze categorie hangen samen met de techniek die we in de vorige paragraaf hebben kunnen lezen. Hier kwamen we al snel tot de conclusie dat technisch gezien de logo's nog niet goed genoeg zijn. De logo's zijn vaak niet vector en niet in lagen opgebouwd. Dit zorgt ervoor dat gegenereerde logo's niet direct bewerkt kunnen worden.
Dus hoe bruikbaar zijn AI gegenereerde logo's? Waarom zou een logodesigner AI gebruiken en waarvoor zou een designer AI kunnen inzetten.
Voor inspiratie zijn ze zeker goed bruikbaar. Zeker in het tempo dat er concepten gegenereerd worden is AI hierdoor een hele goede inspiratiebron.
Daarbij heb je natuurlijk ook de kans dat er tussen de logoconcepten direct bepaalde elementen zoals kleur, vorm of compositie zitten die direct nagebouwd kunnen worden of meegenomen kunnen worden in verschillende logouitwerkingen. Mocht een gegenereerde logo gelijk goed zijn kun je in principe het logo direct nabouwen. Dit kan het gehele ontwerpproces enorm versnellen.
Zelf denk ik dat er geen realistisch scenario is dat een logodesigner een bedrijf een logoontwerp kan aanbieden dat 100% is gemaakt door AI. Voor nu is er altijd een designer met de juiste kennis en ontwerpsoftware nodig om te voldoen aan alle eisen.
AI gegenereerde afbeeldingen en designs kunnen niet auteursrechtelijk worden beschermd. De vraag wie eigenaar is van designs die door AI zijn gemaakt, is een complex en controversieel probleem. Hoewel AI verantwoordelijk is voor het genereren van de kunstwerken, zijn het uiteindelijk de menselijke makers die de AI-algoritmes hebben geprogrammeerd en getraind.
Daarom is de eigendom van door AI gegenereerde designs vaak strijd tussen de AI zelf, de designer die de algoritmes hebben bedacht en de opdrachtgever die het logo wil gebruiken. Op dit moment lijkt het dat er alleen auteursrechten geclaimed kunnen worden op de prompt. Maar doordat het resultaat dat uit deze prompt elke keer verschilt, kan men dus geen auteursrechten claimen op deze output.
Als het gaat om auteursrecht, kan AI gegenereerde content beschermd worden als het voldoet aan de wettelijke eisen van originaliteit en creativiteit die ook voor menselijke creaties gelden. Het auteursrecht op door AI gegenereerde designs is echter nog relatief nieuw en nog volop in ontwikkeling en in alle eerlijkheid is het nog een enorm grijs gebied waar niemand echt duidelijkheid kan bieden.
In essentie zou je moeten kunnen bewijzen dat jij als mens invloed hebt gehad op de uitkomst van de bestanden en hierdoor kan bewijzen dat het een samenwerking is geweest tussen jou en AI. Echter dit bewijs wordt niet gecreëerd tijdens de generatie van de afbeeldingen, en zelfs als deze data zoals je prompt zou worden opgeslagen in bijvoorbeeld de meta-data van het bestand, of via een screenshot, is het nog te onduidelijk dat jij verantwoordelijk bent voor deze prompt.
Persoonlijk voor mij als logodesigner is het een gevaarlijk gebied. Want als je als designer niet de auteursrechten hebt van AI gegenereerde content, mag je dit dan wel doorverkopen? en hoe kan je deze auteursrechten overdragen naar bedrijven die natuurlijk na aankoop van je dienstverlening recht hebben op deze rechten? En hoe kan je alles bewijzen zodra je ooit erop wordt aangesproken? Zolang hier geen duidelijke uitspraken over zijn blijft dit een gevaarlijk onderdeel.
AI generators zullen een ervaren logodesigner niet op korte termijn vervangen, maar dat betekent niet dat een logodesigner AI niet hoeft of kan gebruiken. 5 redenen waarom een AI generator nuttig kan zijn voor elke designer.
Bedankt voor het lezen!
Bron afbeeldingen: https://claudeai.uk/